যিহেতু শিশুটোৱে থুনুক থানাক মাতেৰে দুই এটা শব্দ ক’বলৈ শিকে, প্ৰথমে মা-দেউতা ক’বলৈ লয়। সাধাৰণতে, শিশুটোৱে কোৱা প্ৰথম কথা হৈছে ‘মা-দেউতা’ শব্দটো। এইটো গোটেই পৃথিৱীৰ কাহিনী। এই শব্দ দুটা পুৰণি হ’লেও নতুন। এতিয়া প্ৰশ্ন হৈছে, মা-দেউতা শব্দটো ক’ৰ পৰা আহিছিল?
ভাষাবিদসকলে কয় যে যেতিয়া কেঁচুৱাই স্তন্যপান কৰে, তেওঁলোকে মুখত কিছুমান শব্দ কৰে। যিহেতু সেই শব্দ নাকৰ পৰা ওলাই আহে, উচ্চাৰণবোৰ বহুত ‘ম’ৰ দৰে শুনা যায়। প্ৰায় সকলো ভাষাতে, ‘মা’ বুলি কোৱা শব্দবোৰ ইংৰাজী লিপিত ‘এম’ বা ‘ম’ৰ সৈতে আৰম্ভ হয়।
যেতিয়া শিশুৱে প্ৰথমে আধা-আধা কথা কোৱা আৰম্ভ কৰে, প্ৰথমে মা-দেউতা শব্দ কয়। গৱেষকসকলে দাবী কৰে যে যেতিয়া শিশুৱে প্ৰথমে কথা ক’বলৈ শিকে, ম, ব, দ, ত আদি তেওঁলোকে এই সৰল উচ্চাৰণৰ ব্যঞ্জন বৰ্ণবোৰ আগতে উচ্চাৰণ কৰিব পাৰে। সেয়েহে, মাক, দেউতাক, দাদা শিশুটোৰ প্ৰথম শব্দ।
মা শব্দটোৰ ইংৰাজী সমাৰ্থক হৈছে mom, যি হৈছে আগতে ব্যৱহৃত mamma শব্দটোৰ এক পৰিৱৰ্তিত ৰূপ। কোৱা হয় যে ইংৰাজী শব্দ mamma লেটিন শব্দ mammaৰ পৰা আহিছে, যাক স্তন বুজাবলৈ ব্যৱহাৰ কৰা হৈছিল। mamme শব্দটো এই শব্দটোৰ পৰা উদ্ভৱ হৈছে যিটো স্তন্যপায়ী প্ৰাণীৰ ইংৰাজী।
আমোদজনক ভাৱে, পৃথিৱীৰ প্ৰায় সকলো দেশতে, মাতৃক বুজাবলৈ ব্যৱহৃত শব্দবোৰৰ উচ্চাৰণ প্ৰায় ওচৰত আছে আৰু সকলো শব্দৰ আৰম্ভণি এম বা ম ব্যঞ্জনবৰ্ণত ব্যৱহাৰ কৰা হয়। উদাহৰণ স্বৰূপে, জাৰ্মানভাষাত Mutter, ইটালী ভাষাত Madre, চীনা ভাষাত Mama, হিন্দীত Mam, প্ৰাচীন ইজিপ্তিয়ানত Mut আৰু অসমীয়া ভাষাত মা।
অৱশ্যে, মা শব্দটোৰ বিপৰীতে, দেউতাৰ সৈতে পৃথিৱীৰ বিভিন্ন দেশৰ মাজত বিশেষ সাদৃশ্য নাই। দেউতাৰ ইংৰাজী পাপা। পাপা ৰাছিয়ান, হিন্দী, স্পেনিছ ভাষাতো ব্যৱহাৰ কৰা হয়। জাৰ্মান ভাষাত পাপী। আইচলেণ্ডীয় ভাষাত পাব্বি। চুইডিছত পাপ্পা। বাবা তুৰ্কী, গ্ৰীক আৰু মালয়কে ধৰি আন বহুতো ভাষাত ব্যৱহাৰ কৰা হয়।
