পৌৰাণিক কাহিনীৰ পৰা আৰম্ভ কৰি বহু হিন্দী চিনেমা আৰু ধাৰাবাহিকলৈকে সাপৰ ওচৰত ‘নাগমণি’ থকাৰ বিষয়ে উল্লেখ আছে। দাবী কৰা হয় যে কিছুমান বিশেষ প্ৰজাতিৰ সাপৰ মূৰত, যেনে ৰাজফেঁটিৰ এটা নিৰ্দিষ্ট বয়সৰ পিছত এটা শিলৰ ৰত্ন সৃষ্টি হয়। লোক বিশ্বাস অনুসৰি, ই অমূল্য আৰু ইয়াক অৰ্জন কৰাজন অপৰিসীম ধন-সম্পত্তি আৰু খ্যাতিৰ মালিক হৈ পৰে। কিন্তু সঁচাকৈয়ে তেনেকুৱা কিবা থাকে নেকি? ‘নাগমণি’ বুলি কিবা সঁচাকৈ থাকে নেকি? এই বিষয়ে বিজ্ঞানে কি কয়…
বিশ্বাস কৰা হয় যে স্বাতী নক্ষত্ৰৰ সময়ত, যেতিয়া ৰাজফেঁটিৰ মুখত বৰষুণৰ টোপাল প্ৰৱেশ কৰে, তেতিয়া নাগমণি গঠন হয়। নাগমণি ৰাজফেঁটিৰ মূৰত সৃষ্টি হয়। বিশ্বাস আছে যে নাগমণিয়ে ভগৱান শিৱৰ আশীৰ্বাদ লাভ কৰে। ৰাজফেঁটিয়ে কেতিয়াও ইয়াক ইয়াৰ ফণাৰ পৰা উলিয়াই নিদিয়ে।
geologyin-ৰ মতে, সাপৰ ওচৰত নাগমণি থকা বিষয়টো অতি বিতৰ্কিত। বিশেষজ্ঞসকলে মত পোষণ কৰে যে সাপৰ মূৰৰ ভিতৰত ৰত্ন বা মুক্তা সৃষ্টি হোৱাৰ ধাৰণাটোৰ কোনো বৈজ্ঞানিক ভিত্তি নাই আৰু সম্ভৱতঃ ই লোককাহিনী আৰু অন্ধবিশ্বাসৰ ফল।
বিজ্ঞানীসকলৰ মতে, সাপৰ ওচৰত মানুহৰ দৰে পিত্তৰ পাথৰ থাকে। ডাঙৰ আকাৰৰ শিলৰ পৰা ওলায় শিলৰ টুকুৰাও। এনে পৰিস্থিতিত, এয়া সম্ভৱ যে পাথৰৰ ফলত সৃষ্টি হোৱা শিলটো সাপৰ শৰীৰৰ পৰা ওলাই আহিছিল আৰু ইয়াক ‘ৰত্ন’ বুলি ভুল কৰা হৈছিল, আৰু তাৰ পিছত এই ভুল ধাৰণা জনপ্ৰিয় হৈ পৰিছিল।
IFS বিষয়া সুধা ৰমনে এটা টুইটত সাপৰ ওচৰৰ নাগমণিৰ বিষয়টোক সম্পূৰ্ণ পৌৰাণিক কাহিনী বুলি অভিহিত কৰিছে। তেওঁ লিখিছে যে আন জন্তুৰ দৰে সাপো মাংস আৰু হাড়েৰে নিৰ্মিত প্ৰাণী। সাপৰ শৰীৰতো কোষ আৰু পেশী আছে। তেনে কোনো ৰত্ন বা আন কোনো মূল্যৱান শিল নহয়। আৰু কোনো সাপে কাকো সন্মোহিত কৰিব নোৱাৰে। নাগমণিৰ দৰে ভুল ধাৰণাৰ বাবে প্ৰতি বছৰে হাজাৰ হাজাৰ সাপ হত্যা কৰা হয়।
SCI-ART LAB ত এই বিষয়ত প্ৰকাশিত এক প্ৰতিবেদনত ড০ কৃষ্ণ কুমাৰী চাল্লাইয়ো নাগমণিৰ দাবী খণ্ডন কৰিছে। তেওঁ লিখিছে যে সাপৰ শিল বা ভাইপাৰ শিল বা সাপৰ মুক্তা বুলি কোনো বস্তু নাই, কিন্তু ই হৈছে এটা জন্তুৰ হাড় বা সমতল শিল, যাক আফ্ৰিকা, দক্ষিণ আমেৰিকা, ভাৰত আৰু অন্যান্য দেশত সাপে কামোৰা লোকৰ প্ৰতিষেধক হিচাপে ব্যৱহাৰ কৰা হয়। এই পৰম্পৰা চতুৰ্দশ শতিকাৰ পৰা চলি আহিছে আৰু মানুহে ইয়াক নাগমণি বুলি ভুল কৰি আহিছে।
