কিছুমান মানুহক সময়ৰ আগতেই বুঢ়া দেখাবলৈ আৰম্ভ কৰে। কওঁ যে ইয়াৰ আঁৰতো এটা ডাঙৰ কাৰণ লুকাই আছে। এই কথাও চাণক্য নীতিত উল্লেখ কৰা হৈছে যে কোনবোৰ মানুহ সময়ৰ আগতেই বুঢ়া হৈ যায় আৰু তেওঁলোকৰ কৰ্ম কেনেকুৱা হয়। ইয়াৰ লগতে তেওঁ ইয়াৰ বাবে কিছু ব্যৱস্থাও দিছে, যিবোৰ এজন ব্যক্তিয়ে নিজৰ জীৱনত গ্ৰহণ কৰিব পাৰে আৰু সোনকালে বুঢ়া হোৱাৰ পৰা হাত সাৰিব পাৰে। জানো আহক –
ভালদৰে ভ্ৰমণ কৰা মানুহ
আচাৰ্য চাণক্য নীতিৰ মতে যিসকল লোক প্ৰয়োজনতকৈ বেছি ভ্ৰমণ কৰে, তেওঁলোকৰ সময়ৰ আগতেই বুঢ়া হয়। কাৰণ এনে মানুহৰ ৰুটিন ভাল নহয়। যাৰ বাবে তেওঁলোকে নিজৰ খাদ্যৰ সঠিক যত্ন ল’ব নোৱাৰে। যিসকল লোকৰ জীৱন বেছি ৰান-অফ-দ্য-মিল, তেওঁলোকে তৎক্ষণাত সজাগ হোৱা উচিত।
বান্ধি থোৱা ঘোঁৰা
চাণক্য নীতিতো কোৱা হৈছে যে বেছিভাগ সময় বান্ধি ৰখা ঘোঁৰা এটা অকালতে বুঢ়া হৈ যায়। চাণক্যৰ মতে ঘোঁৰাৰ কাম হ’ল কঠোৰ পৰিশ্ৰম কৰি দৌৰা, কিন্তু যদি ইয়াক পৰিত্যাগ কৰি চিৰদিনৰ বাবে বান্ধি ৰখা হয়, তেন্তে ই অকালতে বুঢ়া হ’ব।