হিন্দু বিবাহৰ সময়ত বহুতো ৰীতি-নীতি পালন কৰা হয়। কন্যাদান এনে এক ৰীতি। ধৰ্মশাস্ত্ৰত কুমাৰীত্ব এক মহান উপহাৰ বুলি কোৱা হয়। জয়মলাৰ পৰা কন্যাদানলৈকে হিন্দু বিবাহৰ প্ৰতিটো অনুষ্ঠানৰ অৰ্থ বেলেগ বেলেগ। বিবাহ অনুষ্ঠানত কন্যাৰ কুমাৰীত্ব দান কৰাটো পিতৃ-মাতৃৰ বাবে এক আৱেগিক মুহূৰ্ত। বিয়াৰ সময়ত কন্যাৰ হাত দৰাক দিয়াটো কন্যাদান নামেৰে জনাজাত। এই অনুষ্ঠানৰ জৰিয়তে পিতৃয়ে নিজৰ কন্যাৰ দায়িত্ব স্বামীৰ হাতত অৰ্পণ কৰি নতুন জীৱন আৰম্ভ কৰিবলৈ আশীৰ্বাদ দিয়ে, কিন্তু কন্যাদান যে কন্যাৰ উপহাৰ নহয় সেই কথা অতি কম সংখ্যক লোকেহে জানে। ভূপালৰ জ্যোতিষী তথা বাস্তু পৰামৰ্শদাতা পণ্ডিত হিতেন্দ্ৰ কুমাৰ শৰ্মাই এই বিষয়ত অধিক তথ্য দিছে।
ভগৱান শ্ৰীকৃষ্ণই কন্যাদান মানে কি বুজাইছে
ভগৱান শ্ৰীকৃষ্ণই অৰ্জুন আৰু সুভদ্ৰাৰ গন্ধৰ্ভ বিবাহ সম্পন্ন কৰাৰ সময়ত কৃষ্ণৰ জ্যেষ্ঠ ভাতৃ বলৰামে ইয়াৰ বিৰোধিতা কৰিছিল। বলৰামে কৈছিল যে কন্যাদান নকৰালৈকে সুভদ্ৰাৰ বিবাহ সম্পূৰ্ণ বুলি গণ্য কৰা নহ’ব। তেতিয়া ভগৱান শ্ৰীকৃষ্ণই ক’লে যে কন্যা দানৰ সঠিক অৰ্থ ছোৱালীৰ আদান-প্ৰদান, ছোৱালীৰ দান নহয়। বিয়াৰ সময়ত ছোৱালীজনীক গতাই দিওঁতে পিতৃয়ে কয় যে এতিয়ালৈকে মই মোৰ ছোৱালীজনীৰ যত্ন লৈ তাইৰ দায়িত্ব পালন কৰিছো, আজিৰ পৰা মই মোৰ ছোৱালীজনীক আপোনাৰ হাতত গতাই দিছো। ইয়াৰ পিছত দৰা কইনাৰ বাধ্যবাধকতা ভালদৰে পালন কৰাৰ প্ৰতিশ্ৰুতি দিয়ে। এই অনুষ্ঠানক কন্যা বিনিময় বোলা হয়। এই কৰ্মৰ অৰ্থ এইটো নহয় যে পিতৃয়ে কন্যাক উপহাৰ দিছে আৰু এতিয়া তাইৰ ওপৰত কোনো অধিকাৰ নাই। বিনিময় কৰা মানে লোৱা বা গ্ৰহণ কৰা। এইদৰে এজন পিতৃয়ে নিজৰ কন্যাৰ দায়িত্ব দৰাক অৰ্পণ কৰে আৰু দৰায়ে সেই দায়িত্ব গ্ৰহণ কৰে।
কন্যাদানৰ প্ৰথা কেনেকৈ আৰম্ভ হ’ল?
হিন্দু শাস্ত্ৰ অনুযায়ী কন্যাৰ প্ৰথম আদান-প্ৰদান দক্ষ প্ৰজাপতিয়ে কৰিছিল। দক্ষ প্ৰজাপতিৰ ২৭ গৰাকী কন্যা সন্তান আছিল। তেওঁলোকৰ বিবাহ দক্ষ প্ৰজাপতিয়ে চন্দ্ৰদেৱৰ লগত কৰিছিল। তাৰে ২৭ গৰাকী কন্যাক চন্দ্ৰ দেৱৰ হাতত গতাই দি তেওঁ নিজৰ কন্যাক বিনিময় কৰে। দক্ষৰ এই ২৭ গৰাকী কন্যাক ২৭ টা নক্ষত্ৰ বুলি গণ্য কৰা হয়। বিশ্বাস অনুসৰি তেতিয়াৰ পৰাই বিয়াৰ সময়ত কন্যাদানৰ প্ৰথা আৰম্ভ হৈছিল।
